Hoe historici geschiedenis schrijven

De Eerste Wereldoorlog en de historische praktijk
Erscheinungsjahr 2017
ISBN: 978-94-6270-126-7
Verlag: Leuven University Press

Buch, Dutch, Flemish, 114 Seiten, Format (B × H): 170 mm x 230 mm, Gewicht: 213 g

Reihe: Historisch denken

Toegankelijke
inleiding in de historische praktijk voor het secundair geschiedenisonderwijs

Was het dodelijke
schot dat Gavrilo Princip op 28 juni 1914 afvuurde de rechtstreekse aanleiding
voor het losbarsten van de Eerste Wereldoorlog? Moeten we de dieperliggende
oorzaken voor de Groote Oorlog eerder in de militair-politieke dan wel in de
economische sfeer zoeken? En wat met de rol van het toeval in dit alles? Deze
en andere historische vragen werden doorheen de afgelopen eeuw uiteenlopend
beantwoord. Die verschillende, zelfs rivaliserende representaties van voorbije
fenomenen, hebben alles te maken met hoe historici geschiedenis schrijven. Via
voorbeelden uit de historiografie over de Eerste Wereldoorlog biedt dit tweede
volume in de reeks Historisch denken een
toegankelijke inleiding in de historische praktijk. Per hoofdstuk krijgt de
lezer verschillende didactische scenario’s, toepasbaar in het secundair
geschiedenisonderwijs. Tot slot gaat dit boek in op hoe het historisch métier
een zinvolle en haalbare vertaling kan krijgen naar het vak geschiedenis.

Autoren/Hrsg.

Gijbels, Jolien

Lagae, Koen

Van Nieuwenhuyse, Karel

Fachgebiete

• Geisteswissenschaften Geschichtswissenschaft Geschichtswissenschaft Allgemein Historiographie
• Geisteswissenschaften Geschichtswissenschaft Geschichtswissenschaft Allgemein Geschichtswissenschaft: Theorie und Methoden
• Geisteswissenschaften Geschichtswissenschaft Geschichtliche Themen Besondere Kriege und Kampagnen

Inhaltsverzeichnis

Inleiding
Hoofdstuk 1De historische praxis: hoe historici representaties van het verleden construeren 1.1 Hoe historici geschiedenis schrijven 1.1.1 Historici stellen vragen 1.1.2 Literatuurstudie, bronnenselectie en –analyse 1.1.3 Historische beeldvorming 1.2 De veranderende historiografie over de Eerste Wereldoorlog 1.3 Tot slot
Hoofdstuk 2De uitbraak van de Eerste Wereldoorlog: hoe historici discussieerden over zijn oorzaken2.1 De schuldvraag (jaren 1920) 2.2 Naar een partiële historiografische consensus (1930-1960) 2.3 De ‘Fischer-controverse’ (1961) 2.4 De huidige generatie historici: Christopher Clark, Max Hastings en Margaret MacMillan2.5 Tot slot
Didactische verwerkingHistoriografie over de oorzaken van de ‘Groote Oorlog’
Hoofdstuk 3Het moreel in oorlogstijd: historisch onderzoek naar het gedrag en gemoed van soldaten3.1 Het gemoed en het gedrag van soldaten als graadmeter3.2 Top-down-benaderingen van het moreel van de soldaten: het perspectief van de autoriteiten3.3 From below-benaderingen: het standpunt van de gewone soldaat 3.4 Tot slot
Didactische verwerkingInstemming of dwang? Het moreel van de Belgische soldaten
Hoofdstuk 4Oorlogsenthousiasme: hoe historisch onderzoek een wijdverspreide mythe heeft ontmaskerd 4.1 Het beeld in de collectieve herinnering: oorlogsenthousiasme 4.2 Jean-Jacques Becker (1977): de Franse publieke opinie in augustus 1914 4.3 In de voetsporen van Becker: recente studies in Duitsland en Groot-Brittannië 4.4 Tot slot
Didactische verwerkingDe gemoedstoestand bij de bevolking aan de vooravond van de Groote Oorlog: oorlogsenthousiasme?
Hoofdstuk 5Het slagveld: historische debatten over krijgsverrichtingen in de Eerste Wereldoorlog5.1 Van heroïek naar kritiek (1914-1980) 5.2 Een internationaal debat: de leercurve (1980 – heden) 5.3 De Belgische militaire geschiedschrijving 5.4 Detailstudies over militaire campagnes 5.5 Tot slot
Didactische verwerkingMilitaire operaties tijdens de Eerste Wereldoorlog: een vergelijking van twee acties, 1915 & 1917
Hoofdstuk 6Burgers in oorlogstijd: hoe historici het dagelijks leven van burgers in al zijn facetten in kaart hebben gebracht 6.1 Internationale debatten over het dagelijks leven van burgers (jaren 1970 – heden) 6.2 De Belgische inhaalbeweging 6.3 Het dagelijks leven in België: twee casussen 6.4 Tot slot
Didactische verwerkingBurgers in de oorlog: de (naderende) oorlog in de eigen gemeente, augustus-september 1914Burgers in de oorlog: verplichte tewerkstelling Burgers in de oorlog: voeding en gezondheid
Hoofdstuk 7Oorlogspropaganda: historische studies van haar totstandkoming en effecten7.1 Naoorlogse debatten: het begrip propaganda en het eerste historisch onderzoek 7.2 Nieuwe benaderingen van propaganda 7.3 Casus: Duitse Kriegspädagogiek in het onderwijs 7.4 Tot slot 95
Didactische verwerkingPropaganda in oorlog Propaganda in oorlog: Leuven 1914 The Battle of the Somme
Hoofdstuk 8Historisch denken in het geschiedenisonderwijs 8.1 Zin en definitie van historisch denken 8.2 Een operationalisering van historisch denken naar het secundair onderwijs in geschiedenis8.3 Tot slot Bibliografie

Über Autor(innen)

Van Nieuwenhuyse, Karel
Karel Van Nieuwenhuyse is als hoofddocent geschiedenisdidactiek coördinator van de educatieve master cultuurwetenschappen KU Leuven.

Lagae, Koen
Koen Lagae is medewerker aan de Specifieke Lerarenopleiding Geschiedenis van de KU Leuven, en leerkracht geschiedenis aan het Sint-Pieterscollege in Jette.

Gijbels, Jolien
Jolien Gijbels is verbonden aan de onderzoeksgroep Cultuurgeschiedenis vanaf 1750 van de KU Leuven, waar ze een doctoraat voorbereidt over de rol van religie en vrijzinnigheid in de Belgische medische pers in de negentiende eeuw.