Ongezond en (on)geoorloofd

Publiek- en privaatrecht & legale maar gezondheidsbedreigende producten en diensten
Erscheinungsjahr 2018
ISBN: 978-94-6290-465-1
Verlag: eleven

Buch, Dutch, Flemish, Band 13, 648 Seiten, Format (B × H): 165 mm x 240 mm

Reihe: Utrecht Centre for Accountability and Liability Law (UCALL)

(Volks)gezondheidsproblemen die gepaard gaan met roken, alcohol, suiker, transvetten en andere legale maar (potentieel) gezondheidsbedreigende producten, halen dagelijks het nieuws. Vanuit alle hoeken van de maatschappij wordt geroepen om gedrags- en beleidsaanpassing. Wat is de rol die het recht speelt, kan spelen en moet spelen ter bestrijding van de verwezenlijking van legale maar gezondheidsbedreigende risico’s? De zoektocht naar deze rol is de rode draad van dit boek. Het draait om de vragen aan wie het is om in te grijpen en met welke (rechts)middelen als schade dreigt als gevolg van legale maar gezondheidsbedreigende producten en diensten in het algemeen, en een aantal specifieke in het bijzonder.

Voor het terugdringen van schade aan de (volks)gezondheid is een integrale, multidimensionale benadering geboden, die voortdurend inspeelt op veranderingen. Het komt aan op een samenspel van actoren van verschillende achtergronden op nationaal en internationaal toneel, die over een uitgebreid instrumentarium beschikken. Daarbij moet de toevlucht niet worden gezocht in een enkel instrument; de gewenste verandering kan worden bereikt met een op het gevalstype afgestemde smart mix van publiekrechtelijke en privaatrechtelijke instrumenten gecombineerd met inzichten uit economische en sociale wetenschappen en public health.

Onder de vlag van het Utrecht Centre for Accountability and Liability Law (UCALL) brengt deze bundel  27 auteurs van verschillende Nederlandse en Belgische universiteiten samen, met specialismen op het terrein van privaatrecht, staats- en bestuursrecht, strafrecht, internationaal recht, mensenrechtenrecht, publieke instituties, rechtseconomie, filosofie, psychologie, sociale wetenschappen en public health.

Autoren/Hrsg.

Keirse, A.L.M.

Kool, R.S.B.

Ortlep, R.

Inhaltsverzeichnis

1 Als ongezond (on)geoorloofd is – Een inleiding over de inzet van het recht bij legale maar gezondheidsbedreigende producten en diensten; Deel A Over de actoren, hun rollen en hun achtergronden; 2 Machtige voedselproducenten en de productie van legale, maar gezondheidsbedreigende producten – Verantwoordelijkheden op grond van internationaal, Europees en nationaal recht; 3 Preventie als overheidstaak; 4 Ongezonde Zaken – Een historisch-systematische beschouwing over regulering van voeding in de negentiende eeuw; 5 Toezicht op risicovolle gezondheidspraktijken – Hoe de internationale marktdynamiek toezichthouders dwingt de grenzen op te zoeken; 6 De rechterlijke polsstok bij de bestrijding van legale gezondheidsbedreigende risico’s; Deel B Over de beschikbare instrumenten; 7 ‘Smart instrument mixes’ voor de aanpak van legale maar gezondheidsbedreigende producten en diensten – Een rechtseconomische benadering; 8 Productveiligheid en markttoezicht; 9 Volksgezondheidsbeleid voor de bestrijding van legale gezondheidsbedreigende producten en diensten; 10 Le Grand Bœuf – Over de grondslag van regulering van inherente risico’s en neveneffecten van eten en drinken – een sociaal-filosofisch perspectief; 11 De rol en potentie van het internationaal recht in het reguleren van ongezond gedrag: ongezond voedsel, alcohol en tabaksontmoediging; 12 Legaal maar gezondheidsbedreigend: buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht in de (s)t(r)ijd; 13 Redelijke alternatieve waarschuwingen en Europese productaansprakelijkheid; 14 Op (te) smalle leest? – De betekenis van het strafrecht voor de bestrijding van legale gezondheidsbedreigende risico’s; Deel C Casestudies; 15 De regulering van transvetten in levensmiddelen – Vergelijkend onderzoek naar de regulering in de VS en de EU; 16 Als gezondheidszorg in tabaksrook opgaat: een selectievere ziekteverzekering vanuit mensenrechtelijk perspectief; 17 De rol van het aansprakelijkheidsrecht in de juridische strijd tegen schade als gevolg van rookgedrag; 18 ‘Suiker is dodelijk’: naar een waarschuwingsplicht voor suikerrijke, ongezonde producten?; 19 Casestudy MOSH/MOAH: de civielrechtelijke voorzorgs- en compensatieverplichting winnen terrein in geval van onzekere risico’s; 20 Gezond schoolbeleid en schoollunches in Schotland: een preventieve les voor Nederland?; Slotbeschouwing; 21 Slotbeschouwing: vrij of veilig?

Über Autor(innen)

Anne Keirse is hoogleraar burgerlijk recht aan de Universiteit Utrecht, programmaleider van het Utrecht Centre for Accountability and Liability Law en parttime raadsheer bij het Gerechtshof Amsterdam. Het is haar ambitie om bij te dragen aan het (Europees) verbintenissenrecht van morgen. Keirse wil bevorderen dat het verbintenissenrecht wordt ingezet niet alleen om maatschappelijk ongewenst gedrag te sanctioneren, maar met name ook om voor de toekomst gewenst gedrag te faciliteren.

Renée Kool is universitair hoofddocent Strafrecht aan de Universiteit Utrecht, verbonden aan het Utrecht Centre for Accountability and Liability Law en rechter-plaatsvervanger in de rechtbank Midden-Nederland. Zij schrijft (onder andere) over de relatie tussen het civiele aansprakelijkheids- en schadevergoedingsrecht en het strafrecht en de groeiende betekenis die vanuit de samenleving en beleid wordt toegekend aan strafrechtelijke handhaving van maatschappelijke risico’s.

Rolf Ortlep is hoogleraar bestuursrecht aan de Open Universiteit en universitair hoofddocent staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast is hij onder meer rechter-plaatsvervanger in de rechtbank Gelderland. Hij schrijft – vanuit de rechtsgrondslagen – over verschillende rechtsgebieden en in het bijzonder over het Europese bestuursrecht en aansprakelijkheidsrecht.