Marie Elisabeth Belpaire

Gender en macht in het literaire veld, 1900 - 1940
01. Auflage 2013
ISBN: 978-90-5867-944-4
Verlag: Leuven University Press

Buch, Dutch, Flemish, Band 35, Format (B × H): 160 mm x 240 mm, Gewicht: 660 g

Reihe: KADOC-Studies

Bekroond met de 'Prijs voor historisch onderzoek geschiedenis 2013, provincie Oost-Vlaanderen'

De positie en invloed van Marie Elisabeth Belpaire in een literaire mannenwereld

Naar aanleiding van haar 95ste verjaardag schreef de Vlaamse kunstcriticus Jozef Muls dat Marie Elisabeth Belpaire ‘steeds de vrouw van goede smaak was gebleven. Zij zou haar wezen nooit ontsierd hebben door ambities of werk die niet van haar kunnen waren.' Hoewel bedoeld als eerbetoon, deed hij haar met die woorden onrecht aan. Marie Elisabeth Belpaire was immers een van de weinige vrouwen die er in de eerste decennia van de twintigste eeuw in slaagde om de dominantie van mannelijke auteurs, redacteurs en critici in het literaire veld te doorbreken. Als eigenares en financier van het gezaghebbende literair-culturele tijdschrift Dietsche Warande & Belfort oefende ze een sterke invloed uit op de ideologische en redactionele lijn ervan. Ze werd de vertrouwenspersoon van tal van (katholieke) schrijvers en kunstenaars, politici, professoren en religieuzen, en verwierf, mede door dat uitgebreide netwerk, een niet onaanzienlijke macht in de katholieke Vlaamse (literaire) wereld.

Aan de hand van een analyse van de positie van Marie Elisabeth Belpaire in het tijdschrift Dietsche Warande & Belfort en in de oorlogskrant De Belgische Standaard biedt Geraldine Reymenants in dit boek inzicht in het begin-twintigste-eeuwse discours over vrouwelijk schrijverschap en in de gegenderde machtsmechanismen die in het toenmalige literaire veld werkzaam waren.

This publication is GPRC-labeled (Guaranteed Peer-Reviewed Content)

Autoren/Hrsg.

Reymenants, Geraldine

Fachgebiete

• Geisteswissenschaften Geschichtswissenschaft Geschichtliche Themen Mentalitäts- und Sozialgeschichte

Inhaltsverzeichnis

Voorwoord
Inleiding

1. Theoretisch kader
Het literaire en journalistieke veld rond de eeuwwisseling
Gender in het literaire veld
2. Opzet van de studie
3. Contextualisering
Verzuiling
Vervlaamsing
Vervrouwelijking
Hoofdstuk I Het schrijverschap van Marie Elisabeth Belpaire tot 1914

1. Een gunstige context voor grootse daden
2. Het letterkundige zusterschap van Marie Elisabeth Belpaire, Hilda Ram en Louisa Duykers
3. De oprichting van het tijdschrift Dietsche Warande en Belfort
De aanloop: de gilde Eigen Leven, 1898-1899
Moeilijke onderhandelingen met Het Belfort en Dietsche Warande
De samenstelling van een redactie en de zoektocht naar medewerkers
Streven naar inhoudelijke eensgezindheid
4. De werking van Dietsche Warande en Belfort tot de Eerste Wereldoorlog
5. Conservatieve tegenover moderne letterkundige opvattingen
6. Een broedplaats voor vrouwelijk talent
7. De bijdragen van Marie Elisabeth Belpaire in Dietsche Warande en Belfort
8. 'Al dat tijdschriftengesticht van jonge katholieken': Dietsche Warande en Belfort in confrontatie met Jong Dietschland, De Groene Linde en Vlaamsche Arbeid
9. Dietsche Warande en Belfort: een vruchtbare bodem voor vrouwelijk engagement
Hoofdstuk II De journalistieke activiteiten van Marie Elisabeth Belpaire in oorlogstijd
1. Het uiteenvallen van het Vlaamse literaire en journalistieke veld
2. Een nieuwe roeping voor Marie Elisabeth Belpaire: De Belgische Standaard
3. De vorming van een 'vrouwengemeenschap'
4. Interne en externe tegenkanting voor De Belgische Standaard
5. Zielsverwanten en strijdmakkers
De Stem uit België
De Vlaamsche Stem en Vrij België
Een nieuw letterkundig initiatief: Nieuw Vlaanderen
6. De rol van vrouwen tijdens de Eerste Wereldoorlog
Hoofdstuk III De tanende invloed van Marie Elisabeth Belpaire, 1918-1940
1. Dietsche Warande en Belfort onder leiding van Jules Persyn en August Van Cauwelaert
2. Marie Elisabeth Belpaires bedrijvigheid in Dietsche Warande en Belfort
3. Marie Elisabeth Belpaires netwerk van schrijfsters
4. Niet meer in het middelpunt van de belangstelling
5. Het wel en wee van vrouwen tijdens het interbellum
Slotbeschouwing
Bijlagen
1. Bijdragen van Marie Elisabeth Belpaire in Dietsche Warande en Belfort, 1900-1914
2. Bijdragen van Marie Elisabeth Belpaire in De Belgische Standaard, 1914-1918
3. Bijdragen van Marie Elisabeth Belpaire in Dietsche Warande en Belfort, 1918-1940
Afkortingen
Bibliografie
Personenindex

Colofon

Über Autor(innen)

Reymenants, Geraldine
Geraldine Reymenants studeerde geschiedenis (Universiteit Gent) en vrouwenstudies (Universiteit Antwerpen en Universiteit Utrecht). Momenteel werkt ze als stafmedewerker bij het Departement internationaal Vlaanderen (Vlaamse Gemeenschap).