Van ontdekking tot ontwrichting

Amerika na 1492 in intercultureel perspectief
Erscheinungsjahr 2021
ISBN: 978-94-6270-248-6
Verlag: Leuven University Press

Buch, Dutch, Flemish, Band 4, 120 Seiten, Format (B × H): 170 mm x 230 mm, Gewicht: 250 g

Reihe: Historisch denken

Recente inzichten over de ontdekkingsreizen en de ontwikkelingen in
Amerika na 1492

De
beeldvorming over de ‘Nieuwe Wereld’ was de voorbije decennia aan fundamentele
veranderingen onderhevig. Het perspectief bleef echter vaak westers. Dit vijfde
volume in de reeks Historisch denken volgt zowel de voetstappen van de veroveraars als van de overwonnenen.
Van ontdekking tot ontwrichting analyseert
chronologisch de gebeurtenissen in Amerika na 1492. De ‘ontdekking’ van Amerika
door Columbus resulteerde in een ontmoeting met de oorspronkelijke bewoners van
het continent, waarna de ontginning van het grondgebied begon, die een enorme ontwrichting
met zich meebracht. De vier thema’s – ontdekking, ontmoeting, ontginning en
ontwrichting – worden belicht vanuit een intercultureel perspectief van
‘wederkerigheid’ en steunen op de meest recente historiografie. Daarbij gaat speciale
aandacht naar de rol van vrouwen in de ‘Nieuwe Wereld’. In een tweede deel krijgt
de lezer aan de hand van een waaier aan historische bronnen een didactische
vertaling geschikt voor leerlingen van de tweede graad secundair onderwijs,
helemaal conform de nieuwe eindtermen geschiedenis.

Van
ontdekking tot ontwrichting is een aanrader voor
geschiedenisleerkrachten, zowel in lager als secundair onderwijs, en al wie
geïnteresseerd is in de ontdekkingsreizen, interculturele contacten,
vrouwengeschiedenis en Amerika na 1492.

Autoren/Hrsg.

Verberckmoes, Johan

Putseys, Guy

Puttevils, Tim

Sterckx, Herman

Verreyken, Sophie

Van Nieuwenhuyse, Karel

Fachgebiete

• Geisteswissenschaften Geschichtswissenschaft Geschichtliche Themen Kolonialgeschichte, Geschichte des Imperialismus
• Geisteswissenschaften Geschichtswissenschaft Geschichtliche Themen Postkoloniale Geschichte, Nationale Befreiung und Unabhängigkeit
• Geisteswissenschaften Geschichtswissenschaft Weltgeschichte & Geschichte einzelner Länder und Gebietsräume Geschichte einzelner Länder Amerikanische Geschichte

Inhaltsverzeichnis

Inleiding
Deel I. Ontdekking – ontmoeting – ontginning – ontwrichting: Hoe zien historici 1492?
Inleiding 1. De ontdekking van kennis / kennis over de ontdekking 2. De schakels van de ontmoeting 3. De ontginning van natuur en mens 4. De ontwrichting van de wereld 5. Literatuursuggesties
Deel II. Vrouwen ontdekken een Nieuwe Wereld
Inleiding 1. Vrouwen en verovering 2. Vrouwen en mobiliteit 3. Vrouwen en huwelijk 4. Vrouwen en kennis 5. Literatuurlijst
Deel III. Lesmodules over Amerika na 1492 in intercultureel perspectief
Inleiding bij de lesmodules
Module 1: Geschiedenis en herinnering 1.1 Voorkennis activeren 1.2 Geschiedenis en herinnering 1.3 Wat is geschiedenis? 1.4 Historisch denken
Module 2: De wereld vóór 1492 2.1 De ruimte afbakenen 792.2 Handelsroutes in de periode 1200-1500 812.3 Handelsroutes en interculturele contacten 83
Module 3: Hoe valt de ontdekking van Amerika door Columbus te verklaren?3.1 De historische vraag naar oorzaken 3.2 Oorzaken: microperspectief 3.3 Oorzaken: macroperspectief Van ontdekking tot ontwrichting
Module 4: Interculturele contacten en beeldvorming 4.1 Inleiding: de rol van de media in de beeldvorming van de Nieuwe Wereld 4.2 Ontdekking 4.3 Ontmoeting 4.4 Ontginning 4.5 En wat met de indiaanse beeldvorming?
Module 5: Vroege interculturele ontmoetingen in de Nieuwe Wereld: wat vertellen de bronnen (niet)? 5.1 De ontmoeting tussen Columbus en zijn bemanning, en de Taíno: het dagboek van Columbus 5.2 De ontmoeting tussen Cortés en Moctezuma: vrijwillige onderwerping?
Module 6: De Atlantische ruimte en de internationale handelsroutes na 1492 6.1 De ruimte afbakenen 6.2 Handelsroutes in de periode 1500-1700 6.3 Handelsroutes en interculturele contacten
Module 7: De koloniale ontginning als triomf, uitbuiting en onderhandeling 7.1 Koloniale ontginning als triomf 7.2 Koloniale ontginning als uitbuiting 7.3 Koloniale ontginning als onderhandeling
Module 8: De trans-Atlantische slavenhandel als ontwrichting 8.1 Europese actoren in het ontstaan van de trans-Atlantische slavenhandel 8.2 Afrikaanse actoren in het ontstaan van de trans-Atlantische slavenhandel 8.3 Slavenhandel als wortel van racisme?
Module 9: De representatie van ontdekkingsreizen en de rol van standplaatsgebondenheid 9.1 Inleiding: het perspectief van de maker 9.2 Standplaatsgebondenheid in cartografie 9.3 Standplaatsgebondenheid in leerboeken 9.4 Standplaatsgebondenheid in wetenschappelijke publicaties
Referentielijst

Über Autor(innen)

Sterckx, Herman
Herman Sterckx is als praktijklector verbonden aan de educatieve master cultuurwetenschappen – vakdidactiek geschiedenis van de KU Leuven.

Verreyken, Sophie
Sophie Verreyken werkt aan de KU Leuven aan een doctoraat over de huwelijken van Hispano-Vlaamse elites in de Habsburgse Nederlanden.

Putseys, Guy
Guy Putseys was gedurende bijna twee decennia als praktijklector verbonden aan de Specifieke Lerarenopleiding Geschiedenis van de KU Leuven.

Puttevils, Tim
Tim Puttevils is pedagogisch begeleider cultuurwetenschappen en geschiedenis bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen.

Van Nieuwenhuyse, Karel
Karel Van Nieuwenhuyse is als hoofddocent geschiedenisdidactiek coördinator van de educatieve master cultuurwetenschappen KU Leuven.

Verberckmoes, Johan
Johan Verberckmoes is als hoogleraar verbonden aan de onderzoeksgroep Geschiedenis van de Nieuwe Tijd van de KU Leuven.