Architect en ambtenaar

De West-Vlaamse provinciaal architecten en de 19e-eeuwse architectuurpraktijk
01. Auflage 2016
ISBN: 978-94-6270-081-9
Verlag: Leuven University Press

Buch, Dutch, Flemish, Format (B × H): 170 mm x 230 mm, Gewicht: 580 g

Het ambt van provinciaal architect in de 19e-eeuwse Belgische architectuur. De provinciaal architecten wisten met hun ontwerpen voor plattelandskerken, pastorieën, lagere scholen en andere openbare gebouwen sterk hun stempel op de 19e-eeuwse Belgische architectuur te drukken. Dat zij tezelfdertijd ambtenaar en architect waren, had een belangrijke invloed op hun ontwerpen en sociale positie. Aan de hand van een ‘biografie’ van het ambt in de provincie West-Vlaanderen legt de auteur vakkundig de relaties bloot tussen overheid, administratie en architectuur. Daarbij krijgt de lezer inzicht in de administratieve context waarbinnen de provinciaal architecten actief waren, en ook een levendig beeld van hun dagelijkse ontwerppraktijk en verankering in het bredere maatschappelijke veld. Dankzij deze veelzijdige benadering van het ambt van provinciaal architect biedt Architect en ambtenaar een tegengewicht voor meer traditionele overzichten van de architectuurgeschiedenis die sterk uitgaan van een stilistische ontwikkeling en uitzonderlijke ‘kunstenaar-architecten’.

Deze publicatie is GPRC-labeled (Guaranteed Peer-Reviewed Content).

Autoren/Hrsg.

Cornilly, Jeroen

Fachgebiete

• Geisteswissenschaften Architektur Geschichte der Architektur, Baugeschichte

Inhaltsverzeichnis

AfkortingenDankwoordInleiding Overheid en architectuur De positie van de overheidsarchitect in de Belgische architectuurgeschiedenisAmbtenaar versus architect Het verleden in kaart gebrachtOpbouw Proloog: De stille modernisering van het plattelandsdorp
DEEL I: DE PROVINCIAAL ARCHITECT EN HET PROVINCIAAL BELEID
1 FACETTEN VAN EEN PROVINCIAAL BOUWBELEID Het wettelijk kader: verplichtingen versus opportuniteiten Het voorzichtig beleid van de provincieDe provinciale bouwwerken: tussen financiële waakzaamheid en stadsverfraaiingMateriële infrastructuur als voorwaarde voor de welvaartsopbouw van plattelandsgemeenten
2 EEN AMBT IN BEWEGING Een architect voor het Leiedepartement Continuïteit in de werking en uitbreiding van het corps Hervorming en integratie in een Provinciale Technische Dienst Het ambt van provinciaal architect in Belgische context
3 DE PROVINCIE EN HAAR ARCHITECT, EEN KWESTIE VAN VRAAG EN AANBOD Motieven voor een benoeming Competentieprofiel Loon naar werk Vrijheid versus beperkingen DEEL II: DE PROVINCIAAL ARCHITECT AAN HET WERK
1 HET ONTWERP ALS ADMINISTRATIEF DOSSIER De grafische documenten: de ontwerptekeningenDe geschreven documenten: bestekken en lastenboeken Het administratieve leven van het ontwerp
2 DE ARCHITECT VAN DE PROVINCIE Het provinciaal gebouwenpatrimonium: een afbakening Een ambtenaar voor de dagelijkse zorg voor de provinciale gebouwen Een architect voor prestigieuze nieuwbouwprojecten Leidend architect op de provinciale werven
3 DE PROVINCIAAL ARCHITECT EN HET PROVINCIAAL HOF IN BRUGGE “Un monument digne de la ville de Bruges” Een strategische architectenkeuze De stempel van de katholieke neogotische beweging René Buyck en de voltooiing van het Provinciaal Hof
4 DE ARCHITECT VAN DE GEMEENTEN Een monoplie op de gemeentewerken? Een brede waaier aan opdrachten Van opdracht tot goedgekeurd ontwerp Pastorieën voor plattelandsparochies: spaarzaamheid en herkenbaarheid
5 BOUWEN VOOR HET GEMEENTELIJK LAGER ONDERWIJS Scholenbouw in West-Vlaanderen tijdens de Hollandse periode Voor elk dorp een lagere school gevestigd ‘in een behoorlijk gebouw’ Het oeuvre van Pierre Buyck als exponent van de standaardisering van de lagere scholenbouw
6 HET ONTWERP GECONTROLEERD: DE PROVINCIAAL ARCHITECT ALS AMBTENAAR Het ontwerpdossier doorgelicht Het risico op belangenvermenging en misbruik van de functie De controle van de ontwerpen na 1885 De controle op een goede uitvoering DEEL III: DE PROVINCIAAL ARCHITECT EN DE 19E-EEUWSE TIJDSGEEST
1 GESCHIEDENIS: DE PROVINCIAAL ARCHITECT EN DE HISTORISCHE CULTUUR Een ‘provinciaal’ verleden? Het provinciebestuur en de Belgische monumentenzorg De provinciaal architecten als omstreden restauratiearchitecten James Weale en zijn ongezouten kritiek op de provinciaal architecten
2 GELOOF: DE PROVINCIAAL ARCHITECT EN DE KERKENBOUW De bouw van parochiekerken in West-Vlaanderen onder het bisdom Gent Het Bisdom Brugge en de materiële infrastructuur van het geloof Historische en christelijke inspiratie voor het bouwen van dorpskerken Een nieuwe kerk voor elk West-Vlaams dorp: De provinciaal architecten als kerkenbouwers
3 IDENTITEIT: DE PROVINCIAAL ARCHITECT EN HET ARCHITECTENBEROEP De “Société Centrale d’Architecture de Belgique” en de rol van de overheidsarchitect Artistieke aspiraties en publieke erkenning in de biografie van de provinciaal architect
Epiloog: De wederopbouw en de erfenis van de 19e eeuw Besluit De ambtenaar-architect als provinciaal beleidsinstrument De ambtenaar en het 19e-eeuwse dorpsbeeld De administratieve logica an het architectuurontwerp De ambtenaar onder vuur De overheidsarchitect en zijn plaats in de architectuurgeschiedenis Bijlage: De provinciaal architecten in West-Vlaanderen Noten Bibliografie

Über Autor(innen)

Cornilly, Jeroen
Jeroen Cornilly is licentiaat in de kunstwetenschappen, master in conservation studies en doctor in de ingenieurswetenschappen: architectuur (KU Leuven). Hij is collectiebeheerder van de erfgoedbibliotheek van de provincie West-Vlaanderen.