De sonnetten aan Orpheus

01. Auflage 2016
ISBN: 978-94-6270-071-0
Verlag: Leuven University Press

Buch, Dutch, Flemish, Format (B × H): 140 mm x 215 mm, Gewicht: 445 g

Literaire geannoteerde vertaling van Rilkes meesterwerk. Rainer Maria Rilke (1875-1926) geldt als een van de grootste Duitstalige dichters. Na lange omzwervingen trok hij zich terug in het Zwitserse Château de Muzot. In februari 1922 schreef hij daar in amper 15 dagen Die Sonette an Orpheus. Zoals de mythische zanger die in de onderwereld afdaalde om zijn geliefde Eurydice terug te halen, overschrijdt Rilke in deze cyclus voortdurend de grens tussen leven en dood. Het is een ode aan het hele bestaan, dat zowel het zinnelijke als het bovenzinnelijke omvat. De dichter bezingt de aarde en hekelt het blinde geloof in de technologische vooruitgang, dat hij verantwoordelijk acht voor de teloorgang van onze humane leefwereld. Daarmee ontpopt hij zich als ecologist avant la lettre. Tegelijk toont hij zich een taalvirtuoos, die de statische sonnetvorm op ongeziene wijze dynamiseert en zijn taal onder hoogspanning zet. Rilkes virtuoze rijmkunst evenaren is voor een vertaler geen gemakkelijke taak. In de vertaling van Schreurs wordt het rijm en metrum van het origineel zoveel mogelijk behouden, maar niet tot elke prijs. Schreurs voegde ook originele annotaties toe. Naast het taalverschil is er immers ook een tijdsverschil van ongeveer negentig jaar dat de lezer scheidt van de originele Sonette. De annotaties helpen deze afstand te overbruggen en reiken de lezer sleutels aan bij het lezen van de gedichten.

Deze publicatie is GPRC-labeled (Guaranteed Peer-Reviewed Content).

Autoren/Hrsg.

Rilke, Rainer Maria

Weitere Mitwirkende

Schreurs, Bert Karel

Fachgebiete

• Geisteswissenschaften Literaturwissenschaft Literaturgeschichte und Literaturkritik

Inhaltsverzeichnis

Inleiding

Die Sonette an Orpheus
De sonnetten aan Orpheus

Erster Teil
Deel een

I Da stieg ein Baum. O reine àœbersteigung!
Daar steeg een boom. O reine overstijging!

II Und fast ein Mädchen wars und ging hervor
En haast een meisje was 't en zij kwam voort

III Ein Gott vermags. Wie aber, sag mir, soll
Een god kann zulks. Hoe echter, denk je, moet

IV O ihr Zärtlichen, tretet zuweilen
O teergeliefden, treed bijwijlen

V Errichtet keinen Denkstein. LaàŸt die Rose
Richt geen gedenksteen op. Laat enkel rozen

VI Ist er ein Hiesiger? Nein, aus beiden
Is hij van hier afk omstig? Nee, aan beide

VII Rühmen, das ists! Ein zum Rühmen Bestellter
Roemen, dat is 't! Om te roemen aangesteld

VIII Nur im Raum der Rühmung darf die Klage
Enkel waar geroemd wordt mag de klacht

IX Nur wer die Leier schon hob
Slechts wie de lier reeds verhief 49

X Euch, die ihr nie mein Gefühl verlieàŸt
U, die nooit mijn gevoel verliet

XI Sieh den Himmel. HeiàŸt kein Sternbild 'Reiter'?
Zie de sterren. Is er dan geen 'Ruiter'?

XII Heil dem Geist, der uns verbinden mag
Heil de geest die ons verbinden mag

XIII Voller Apfel, Birne und Banane
Volle appels, peren en bananen

XIV Wir gehen um mit Blume, Weinblatt, Frucht.
Wij zijn vertrouwd met bloesem, wijnblad, vrucht.

XV Wartet …, das schmeckt … Schon ists auf der Flucht.
Wacht es …, dat smaakt … Reeds is 't op de vlucht.

XVI Du, mein Freund, bist einsam, weil ….
Jij, mijn vriend, bent eenzaam, want ….

XVII Zu unterst der Alte, verworrn
Als onderste, warrig, de oude

XVIII Hörst du das Neue, Herr
Hoor je het nieuwe, heer

XIX Wandelt sich rasch auch die Welt
Verandert de wereld ook vlug

XX Dir aber, Herr, o was weih ich dir, sag
Jou echter, heer, o wat wijd ik jou dan

XXI Frühling ist wiedergekommen. Die Erde
Weer is het lente geworden. De aarde

XXII Wir sind die Treibenden.
Wij zijn bedrijvigen.

XXIII O erst dann, wenn der Flug
O pas dan als de vlucht

XXIV Sollen wir unsere uralte Freundschaft, die groàŸen
Moeten wij onze oeroude vriendschap, de grote

XXV Dich aber will ich nun, Dich, die ich kannte
Jou echter wil ik nu, jou, die ik kende

XXVI Du aber, Göttlicher, du, bis zuletzt noch Ertöner
Jij echter, die als een god tot het einde bleef klinken

Zweiter Teil
Deel twee

I Atmen, du unsichtbares Gedicht!
Ademhalen, jij onzichtbaar gedicht!

II So wie dem Meister manchmal das eilig
Zoals het haastig neergelegde blad

III Spiegel: noch nie hat man wissend beschrieben
Spiegels: nog nooit heeft men wetend beschreven

Über Autor(innen)

Schreurs, Bert Karel
Bert Karel Schreurs is hoogleraar Duitse vertaling en Nederlandse taalbeheersing aan de KU Leuven.